Ang mga bayaning sina Banlak, Agyu, at Kuyasu ay nakatira sa bayan ng Ayuman. Sa tradisyong Ilianon sila’y magkakapatid na anak ni Pamulaw. Si Agyu ay may apat na kapatid na babae, ngunit sina Yambungon at Ikawangon lamang ang binanggit sa epiko. Isang araw nagpadala si Agyu sa datung Moro ng siyam na komu-buu-buong pagkit sa pamamagitan nina Kuyasu at Banlak.
|
|
Nang nilalang na ang lalaki, pinasiyahan ni Jupiter na gumawa ng babae upang ipadala sa daigdig. Tinawag niya ang mga diyos at diyosa upang siya’y tulungan at sila’y sumang-ayon. Binigyan ni Venus ng kagandahan ang babae; binigyan ni Apollo ng hilig sa musika; binigyan ni Minerba ng dunong at kakayahan sa paghabi, at binigyan ni Merkuryo, nang mapaiba naman sa karamihan ng kaunting pagka-usyoso. |
|
An ox grazing in the field happened to set foot on a young frog. The frog was crushed to death. His brothers and sisters who were playing nearby ran at once to tell their mother what had happened. The monster who did it was very big, they said. The mother who was a vain old thing thought that she could easily make herself as big as the monster. |
Isang araw, ang matsing at ang pagong ay nakakita ng punong saging na lumulutang sa maalong tubig ng ilog. Ito’y isang magandang puno, may malalaki’t luntiang dahon, at may mga ugat pang wari’y kabubuwal lamang pagkatapos ng bagyo. Iniahon nila sa pampang ang punong saging. Ito ay hatiin natin, ang sabi ng pagong, at saka itanim. Pinutol nila ang punong saging sa gitna. |
|
Lumalindaw, the hero of the Ga'dang, was the son of Chief Lumalibac of Nabbobawan and his wife Caricagwat. He was an extraordinary being. In a few days he grew into a strong young man with a voice so loud that if he shouted at a flying bird, it would stop instantly in front of him, and if he shouted at a coconut tree, its fruits would fall. |
May isang Paruparo na pinaglaruan ng isang batang lalaki. Iniwan niya itong nakabaligtad at kakawag-kawag sa lupa. Paruparo : Saklolo! Tulungan ninyo ako! (Dumaan si Langgam at narinig ang sigaw ni Paruparo) Langgam : Gusto kitang tulungan, ngunit nagmamadali ako. Maganda ang sikat ng araw at maghahanap pa ako ng pagkain. (Umalis si Langgam at iniwan ang kaawaawang Paruparo) |
|
Noong unang araw, kakaunti ang mga tao sa mundo at marami sa kanila ang mangmang at walang tao sa kanilang gawain at bagama't di pa umuunlad ang lugar na ito ay masasabing maganda na. Sa buong Bembaran, kulang lamang na 20 pamilya ang nasasakop ng Ayonan, si Diwantandaw Gibon. |
May isang binatang nagmana ng sandaang ulo ng baka nang mamatay ang kanyang mga magulang. Siya’y naging malungkutin kaya ninais niyang mag-asawa. Siya’y nagpatulong sa kanyang mga kapitbahay sa paghanap ng makakasama habang buhay. |