Ang sampaguita, na ating pambansang bulaklak, ay may iniingatang isang magandang alamat. Ang dalawang pangunahing tauhan ay bibigyan natin ng mga makabagong pangalan, bagaman ayon sa matatanda, ang mga tagpong inilalarawan sa kuwento ay nangyari noong bago pa dumating dito sa atin ang mga Kastila.
|
|
Ang mga tao noon ay naninirahan sa kabila ng ulap. Isang araw, ang kaisa-isang anak na babae ng datu ay nagkasakit. Hindi mapalagay ang datu. Tanod, may sakit ang anak ko. Humayo ka, papuntahin mo rito ang manggagamot. Ngayon din! Ngayon din po, Mahal na Datu! Nang dumating ang matandang manggagamot at ang tanod sa tahanan ng Datu. . . |
|
Labis na nakamamangha at napakahiwaga ang tungkol sa yungib. Ito ay pinanirahan ng mga supernatural na nilikha tulad ng mga diwata at reyna na pinaniniwalaang lumitaw nuong unang panahon. Sila ang pinaniniwalaang magagandang nilikha ng diyos na may napakaraming aria-arian tulad ng iba’t ibang uri ng mga alahas. |
Ang epikong Maragtas ay kasaysayan ng sampung magigiting, matatapang at mararangal na datu. Ang kasaysayan ng kanilang paglalakbay mula Borneo patungo sa pulo ng Panay ay buong kasiyahan at pagmamamalaking isinalaysay ng mga taga-Panay. Ayon sa ilang ulat at pananaliksik na pinagtahi-tahi at pinagdugtung-dugtong, ganito ang mga pangyayari: |
|
Sa lambak ng Nalbuan sa baybayin ng Ilog Naguilian sa La Union ay may mag-asawang kilala sa pangalang Don Juan at Namongan. |
Maganda ang kamya. Ang bulaklak na ito ay puting-puti at napakabango. Saan kaya ito nagmula? Bakit kaya ito sa tabing-ilog tumutubo? Maganda ang kuwento sa sasagot sa mga tanong na ito. Ito raw ay nangyari noong unang panahaon na nakikita at nakikipag-usap pa sa mga tao ang mga diwata at mga diyos ng kalikasan. |
|
Horse to carabao: Don't you envy me? You work most of the time, live in this fly-infested dirty corral, and get only hay. I am used little, get grass and have a clean stable. Why don't you growl and snap at our master tomorrow so he won't hitch you to the plow? |
May isang mag-asawang may anak na batang lalaki. Kasamang naninirahan ng pamilyang ito ang ama ng Tatay. Noong una, maligayang nakakatulong ng mag-asawa sa paghahanapbuhay ang ama at masayang nakakasama ng bata ang kanyang Lolo sa paglalaro. Ngunit dumating ang sandaling tuluyan nang inagaw ng katandaan at madalas na pagkakaroon ng karamdaman ang lakas ng matandang lalaki. At dahil dito, hindi na ito napakinabangan sa bahay. |