Minsan may isang magandang dilag na sinusuyo ng halos lahat ng kalalakihan sa nayon. Ngunit ang magandang dilag ay tila mapili o sadyang pihikan. Sa dinami-rami ng mga manliligaw nito’y wala pa ring mapili. Ayon sa magandang dilag, hindi lang panlabas na anyo ang batayan nito sa pagpili ng lalaking mapapangasawa. Ang hinahangad nito ay isang lalaking mamahalin siya ng lubos.
|
|
Noong mga unang araw ay sinusugong paminsan-minsan ng bathalang maykapal si Barangaw magmula sa alapaap upang tingnan kung maligaya ang ating mga ninuno. Kung minsan si Barangaw ay nag-aanyong bahaghari upang pahintuin ang unos na maaaring makasira sa mga pananim. Kung minsan ay nag-aanyong isang sultan, naglalagay ng putong, nagdadamit ng kundiman at palakad-lakad sa loob at labas ng balangay. |
|
Isang umagang maganda ang panahon ay nagkita-kita sa tabing-sapa ang magkakaibigan. Sila ay si Pagong Daldal, si Abuhing Gansa at si Puting Gansa. Nagkuwentuhan sila at di-nagtagal ay nagpaalam ang magkapatid na gansa. Isama naman ninyo ako sa inyong tirahan sa kabilang ilog, pakiusap ni Pagong Daldal. |
May mag-asawa na laging pinag-uusapan ng mga kapit-bahay. Si Bantawan ang lalaki at si Papay ang babae. Nakatira sila sa bulubunduking lalawigan ng Benguet at ang paggapas ng palay ang kanilang ikinabubuhay. Tamad si Bantawan. Masipag si Papay. Naiiwan sa bahay si Bantawan at si Papay naman ang nagtatrabaho upang sila ay may kainin. Araw-araw makikita siya sa palayan at gumagapas ng palay. |
|
Yling, a bird reputed to talk, asks Cadugnung, a wise man, to sing of the ancient story of Handiong. This is the story he tells: |
Noong unang panahon, si Sultan Makan-ali ay nagpakasal sa isang katulong. Nagkaroon sila ng anak na babae at tinawag nila itong Duri. Hindi namana ni Duri ang magandang mukha ng kanyang ina kaya walang manligaw sa kanya. Ngunit sa kabila ng pangit na mukha ni Duri ay mayroon naman siyang malinis at magandang kalooban. |
|
May isang babaing nakabili ng buhay na manok sa palengke. At nang ito’y kanyang iuwi sa bahay upang alagaan, laking gulat niya nang mangitlog ito. Sapagkat ang itlog ng manok na iyon ay ginto! Laking tuwa ng babae sa kanyang natuklasan! Tiyak na ito ang magbibigay sa kanya ng kayamanan! Ngunit ang manok ay minsan lang sa isang buwan kung mangitlog. |
An ox grazing in the field happened to set foot on a young frog. The frog was crushed to death. His brothers and sisters who were playing nearby ran at once to tell their mother what had happened. The monster who did it was very big, they said. The mother who was a vain old thing thought that she could easily make herself as big as the monster. |