Two Eastern Fables / Dalawang Pabulang Silanganin - Page 14 of 15

by Dr. José Rizal

(Tagalog translation by Federico B. Sebastian) Bilingual (English-Tagalog) version

It seems to us that all this part interpalated by some not very clever story-teller, perhaps in order to gratify the natural wish for revenge.  Then, if the monkeys were the stronger and the crabs the weaker, which desired that peace be made, this could not have induced the king to come unattended, as he is not constrained by a more powerful foe; but the crabs would go to the monkeys to ask for peace and to offer conditions.  The same way may be said of the egg which burst under the ashes only in order to burn the monkey’s arm.  This part may have been added long after the wandering people came to Japan; moreover, the hibashi only exists in cold climates.  The way how the tale ends is rather complicated than natural, while in the Philippine version it is plainer and shows a more delicate observation of character and feeling.  The mischievous monkey lays a very wicked dilemma before the tortoise, pretending to be generous; either to die by being pounded in a mortar or to be drowned.  The artful but not wicked tortoise, knowing the real intention and malignity of the monkey, beats him with the same weapons and chooses the mortar.  The monkey, continuing his wickedness till the last, refuses what he promised and throws the tortoise into the water.  The interest is maintained till the very conclusion.  In both versions there is great deal of morality : it is the eternal fight between the weak and the powerful.  In the Philippine version we find more philosophy, more plainness in form, while in the Japanese there is more civilization, and so to speak, more diplomatic usage.

Ang bahaging ito ay tila isiningit ng ilang di-matalinong mananalaysay upang mabigyang-daan marahil ang kaibigan ng alimangong makapaghiganti.  Kung ang mga matsing ay talagang higit na malakas kaysa mga alimangong nagnanais ng kapayapaan, ang bagay na ito’y hindi makapag-uudyok sa hari na pumasok sa lungga nang walang kasama, yamang siya nama’y hindi pinilit ng isang lalong malakas na kalaban; ngunit ang mangyayari’y tutungo ang mga alimango sa mga matsing upang makipagkasundo.  Gayon din ang masasabi sa mga itlog na pumutok sa ilalim ng abo upang pasuin ang bisig ng matsing.  Ang bahaging ito ay maaaring idinagdag lamang pagkarating sa Hapon ng mapaglakbay na mga tao; datapuwa’t ang hibashi’y matatagpuan lamang sa mga bansang malalamig.  Ang paraan ng pagkakawakas sa kuwento ng Hapon ay may kagusutan, samantalang ang kuwentong Pilipino’y malinaw at nagpapakilala ng maingat na pagmamasid ng ugali’t pakiramdam.  Ang matsing na kunwa’y may magandang-loob ay naglalahad ng isang mabigat na suliranin sa pagong : mamatay na binabayo sa lusóng o lunurin sa ilog.  Nalaman ng matalas ngunit di-masamang pagong, ang tunay at masamang balak ng matsing.  Dinaig ng pagong ang matsing sa pamamagitan ng matalinong pamimili :  ang pagpili sa lusóng.  Nagpatuloy ang matsing sa kaniyang masamang gawa hanggang sa huli, di tinupad ang kaniyang ipinangako at itinapon ang pagong sa tubig.  Taglay hanggang sa katapusan ang kasiglahan sa kuwento.  Sa dalawang kuwento’y mapapansin ito : ang walang katapusang labanan ng mahihina’t malalakas.  Nasa-kuwentong Pilipino ang katalasan ng isip at kalinawan ng pagsasalaysay, samantalang sa kuwentong Hapon naman ay naroon ang kaunlara’t kabihasnan.

Learn this Filipino word:

parang waláng butó