Binukot

(Ang Binukot o well-kept maiden ay isang babaeng mula pagkabata ay itinago na ng mga magulang sa loob ng kanilang bahay. Siya ay parang isang pinggang babasaging pinakaiingat-ingatan. Itinuturing siyang hiyas ng kanyang pamilya, mapapangasawa lamang ng isang mayamang lalaking handang magbayad ng malaking dote sa mga magulang nito. Hindi pinatatrabaho sa bahay ang Binukot, lagi siyang nasa loob lamang ng isang silid kung kaya’t naiiba ang kanyang kulay sa iba pang mga babae noong kanyang panahon. Kung siya’y lalabas ng bahay, may kasama talaga siyang magtatakip sa kanya upang hindi siya makita ng ibang tao. Para siyang isang tropeong ipinagmamalaki ng kanyang mga magulang sa mga bisita nito tuwing may mga pagdiriwang. Ang mga Binukot ay karaniwang matatagpuan sa mga bulubunduking bahagi ng Sentral Panay.)

Binukot… Binukot… Binukot…
Sino ka ba talaga?
Bakit naiiba ka?
Wala kang katulad sa mga anak ni Eba
Sa sangkatauhan taglay mo’y talinhaga.

Ahhh… umusbong ka sa puso ng kabundukang Panay
Doon ka hinubog binigyan ng buhay
Kulturang niyakap mo, nagpatingkad pa ng kulay
Katauhan mong pinasahi mahiwagang tunay.

Ikaw ay sadyang pinili sa mga bunga ng pagmamahalan
Tanging mutyang mapalad, maginhawang bukas inilaan
Pinalangga kang anak, hiyas ng tahanan
Kaya’t di pinagagawa sa bahay, buong gili na ginatipigan.

Sa loob ng isang silid buhay mo’y umiikot
Diyan ka tinatago… malayo sa matang malilikot
Di mo nakakapiling, ginintuang init ng araw
Kulay mo’y naiiba, di sunog, di kayumangging kaligatan.

Talagsahon lamang kung makikita ka Binukot, sa karamihan
Lumilitaw lamang sa pagtitipong mararangya’t maiinam
Ginapabugal ka, ipinagmamalaki ng iyong mga magulang
Dinihon ka ng epiko, sugilanon, mga sinaunang panitikan.

Binukot… sumasagisag ng rangya ng pamilya
Mga lalaking nararahuyo sa ganda mo, dapat lahat maykaya
Mga palad mo’y malambot, sakong mamula-mula, tunay na prinsesa ka
Isang katotohanan, reyna ka ng iyong mapapangasawa!

Binukot, ngayon magnilay-nilay ka!
Sa kalagayan mong ito, ikaw ba’y masaya?
Angkin mo ngayon ang daigdig, ikaw ay sinasamba
Subalit sapat na ba sa iyong ikahon ka ng kultura?

Binukot, lumabas ka sa iyong kulungan
Huwag mong hayaang mundo mo ay talian
Tumayo ka’t ipamalas, angkin mong lakas
Ikaw ay babae, may gahum ding matatawag.

Itaas mo bantayog na ginuho ng mapang-aliping tradisyon
Buuin pira-pirasong bahagi ng diwang may gal-um
Haplusin ang pisngi ng araw at pawiin ang ilusyon ng kalinangang nag-agiw,
magbigay ka ng puwang sa sariwang usbong.

Ikaw, Binukot, hindi aksesorya
Hindi ka isang anitong sinasamba
Hindi ka alagang bulag at mulala
Hindi ka isang gamit, kasangkapan,
Hindi ka palamuti, hindi isang laruan.

Isa kang tao, isa kang babae
May dugo, may laman, may isip, may buhay.

Ahhh… isa kang nilalang, Binukot!

WAKAS