Ang diyos ng ating mga ninuno

(At Paninimula ng Unang Pulo)

Ang dakilang diyos ng ating mga ninuno ay nagtataglay ng iba’t-ibang grupo ng iba’t-ibang lugar sa kapuluan.

Siya ay tinatawag na Bathala ng mga Tagalog, Laon sa mga Bisaya, Kabunian sa mga Ifugao, Lumawig sa mga Bontoc at Kankanay, Kadaklan sa mga Tinguians, Malayari sa mga Zambal, Maykapal sa Kapampangan, Tuluk Lawin sa matandang Sulod ng Panay, Tagbusan sa Manobo, Mababaya sa Bukidnon, Melu sa Bilaan, Minadean sa Tiruray, Mamanwa sa Negrito ng Surigao at Panulak Manabo sa Bagobo ng Mindanao.

Siya ang dahilan at pinagmulan.  Siya ang simula bago ang lahat ay nilalang.

Ang Bathala o Maykapal ng mga ninuno ng Tagalog ay tumitira sa Bundok ng Arayat.  Siya ang gumawa ng dagat, langit, lupa, at lahat ng tumutubo sa lupa.  Siya ang nagbibigay-buhay at tagapag-ligtas sa buong daigdig.

Isang palasak na kuwento sa Luson, ang nagsabi na wala pang nilikha sa daigdig kundi ang langit, dagat, at isang uwak na lilipad-lipad na naghahanap ng matutungtungan sa lawak ng karagatan.  Wala siyang makita kaya siya’y umisip ng paraan at pinaglaban ang dagat at langit.  Ininugan at ibinulwak ng dagat sa langit ang kanyang tubig.  Bilang pagganti ang langit nama’y naghulog ng mga bato at lupa sa tubig kaya’t napahinto ang alon at nagkaroon ng mga pulo na mapapagpahingahan ng uwak.

Ayon naman sa Matandang Panay Bisaya, mayroon ding ibong tinatawag na Manaul na siyang pinakamakapangyarihan sa kalangitan.  Ayon sa alamat, pagod na pagod na sa pakikipaglaban sa dagat ang langit kaya siya’y dumalangin sa ibon.  Binungkal ni Manaul sa ilalim ng dagat ang kimpal-kimpal na lupa at inihagis sa dagat.  Ito ang kauna-unahang pulo.

Ang mga Ifugao ay naniniwala sa kanilang diyos na tinatawag na Kabunian na ayon sa kanila ay nakatira sa ikalimang pinakamataas na lugar ng daigdig.  Ang mga Igorot sa Benguet ay naniniwala naman sa kanilang Apolaki.  Ang mga ispiritu ng kadaklan.  Ito ay lumalang sa unang mga tao at nagturo sa kanila ng mga gawaing kamay.

Ang mga Bontoc at Kankanay sa Lalawigang Bulubundukin ay naniniwala kay Lumawig na siyang pangunahing Diyos at siyang pinagmulan ng buhay, hari ng kamatayan at lumalang sa lahat ng bagay sa mundo.

Ayon sa mga Bagobong Mindanao, ang Pamulak Manobo ay tumutira sa langit.  Nang makita niyang ang daigdig ay walang kalaman-laman siya ay lumalang ng sari-saring bagay upang ipalamuti sa daigdig.

Ang makapangyarihang diyos ng Bukidnon ay si Mababaya na tumitira sa tahanang tulad din ng sa kanyang mga sakop.  May kapangyarihan at nasasakop niya ang ibang maliliit na diyos at diyosa.

Learn this Filipino word:

ilakò ang puri