Noli Me Tangere

ni Dr. José Rizal

(Book notes / Summary in Tagalog)

Sinimulang sulatin ni Dr. José P. Rizal ang mga unang bahagi ng Noli Me Tangere noong 1884 sa Madrid noong siya ay nag-aaral pa ng Medisina.  Nang makatapos ng pag-aaral, nagtungo siya sa Paris at doon ipinagpatuloy ang pagsusulat nito.  At sa Berlin natapos ni Rizal ang huling bahagi ng nobela.

Ang pagsusulat ng Noli Me Tangere ay bunga ng pagbasa ni Rizal sa Uncle Tom's Cabin ni Harriet Beacher Stowe, na pumapaksa sa kasaysayan ng mga aliping Negro sa kamay ng mga panginoong puting Amerikano.  Inilarawan dito ang iba't ibang kalupitan at pagmamalabis ng mga Puti sa Itim.  Inihambing niya ito sa kapalarang sinapit ng mga Pilipino sa kamay ng mga Kastila.

Sa simula, binalak ni Rizal na ang bawat bahagi ng nobela ay ipasulat sa ilan niyang kababayan na nakababatid sa uri ng lipunan sa Pilipinas at yaon ay pagsasama-samahin niyang upang maging nobela.  Ngunit hindi ito nagkaroon ng katuparan, kaya sa harap ng kabiguang ito, sinarili niya ang pagsulat nang walang katulong.

Ipinaliwanag ni Rizal sa kanyang liham sa matalik niyang kaibigang si Dr. Ferdinand Blumentritt ang mga dahilan kung bakit niya isinulat ang Noli. Ang lahat ng mga ito ay maliwanag na inilarawan sa mga kabanata ng nobela.

Ang pamagat ng Noli Me Tangere ay salitang Latin na ang ibig sabihin sa Tagalog ay Huwag Mo Akong Salingin na hango sa Ebanghelyo ni San Juan Bautista.  Itinulad niya ito sa isang bulok sa lipunan na nagpapahirap sa buhay ng isang tao.

Sa kasalukuyan, ang Noli Me Tangere ay isa sa mahahalagang akda ng Panitikang Filipino na pinag-aaralan ngayon sa mataas na paaralan (sa ikatlong taon), alinsunod sa kurikulum na itinakda ng Kagawaran ng Edukasyon.

Learn this Filipino word:

tao sa mulâ