Ang Pamanhikan

Isang matandang kaugaliang Pilipino ang "Pamanhikan". Ito ay ang mahusay na paghingi ng pahintulot ng magulang ng lalaki sa magulang ng babae sa isang pag-iisang dibdib. Ang kasal ay sagradong bagay at ang mga paghahanda pa lamang para sa dakilang okasyong ito ay humahabi na ng magaganda at makukulay na mga pagtitipon at pagdiriwang.

Ang pamanhikan ay galing sa salitang panhik at kaugnay rin ng salitang mamamanhik na may kahulugang makikiusap. Hindi basta't papanhik sa bahay, kundi makikiusap pa sa mga magulang ng dalaga upang tulutan nang maipakasal ang kanilang anak na dalaga.

Dahil sa ayon din naman sa pag-uusap ng magkabilang panig ang magiging bunga ng usapan, kaya't hindi naman lahat ng pamanhikan ay nauuwi sa kasalan. Kapag hindi magkasundo ang dalawang panig, gaya ng kung hindi makakayanan o sadyang ayaw kayanin ng partidos ng lalaki ang mga kahilingan ng partidos ng babae tulad ng "panhik", at "bigay-kaya" hindi natutuloy ang pamanhikan sa nilalayong kasalan. Ang "panhik" o "bigay-kaya" ay maaaring pera o bagay , lupain o ari-arian, na handog ng lalaki sa magulang ng babae. Kung minsan ito ay kusang-loob na handog ng magulang ng lalaki, kung minsan ito ay hinihiling ng magulang ng babae. At kung magkataon ngang hindi magkatugon ang pagka-palahiling sa panig ng lalaki, walang nararating ang usapan sa pamanhikan at hindi natutuloy sa kasalan. Ang siste nito kung minsan, hindi man nagkasundo ang mga magulang, subalit nagkakaunawaan naman ang binata at dalaga, ang mga ito ay gumagawa ng paraan at sila'y nagtatanan at nakakasal na rin kahit wala nang "panhik", bigay-kaya at mga handaan.

Ang sinaunang paraan ng pamanhikan ay sadyang isang makulay na panoorin. Sapagkat ang pag-uusap dito ay dinaraan sa tula na puno ng mga talinhaga at mga kawikaan. Kalimitan ang magulang ng lalaki ay nagsasama ng isang kinikilala sa nayon upang kanilang maging tagapamagitan. Pagkatapos ng usapan, mga pagsuyo, pakipot, paghiling, pagtutol at pagsang-ayon sa dakong huli, ang partidos ng lalaki ay magdudulot na ng inumin at pagkain sa mga kasama at sa mga panauhin. Ang pagkaing ito'y dala ng mga namanhik bilang pasalamat sa pagtanggap ng magulang ng dalaga sa mga pakiusap at hiling sa maayos na kasalan ng mga namanhikan.

Naririto ang halimbawa ng isang pamanhikan. Ito'y isang dulang itinanghal sa Dalubhasaang Normal ng Pilipinas bilang isang gawaing pangkalinangan na naglalayong panatilihin ang kaalaman at pagmamahal ng ating mga kabataan sa matandang kaugaliang Pilipino.

PAMANHIKAN

MGA TAUHAN:

Neneng

ang dalaga

Luis

ang binata

Impong Maria

lola ni Neneng

Nana Toyang

ina ni Neneng

Tata Juan

ama ni Neneng

Nana Rosa

ina ni Luis

Tata Indo

ama ni Luis

Kapitan Selo

Kapitan del Barangay

Mga Kaibigan at mga Kamag-anak nina Tata Indo