Artikulo XI: - Page 2 of 3

Kapanagutan ng mga Pinunong Bayan

(Ang 1987 Konstitusyon ng Republika ng Pilipinas)

Seksyon 8

Ang Ombudsman at ang kanyang Depyuti ay dapat na mga katutubong inianak na mamamayan ng Pilipinas, at sa panahon ng pagkahirang sa kanila ay may apatnapung taong gulang man lamang, kinikilala sa pagkamatapat at sariling pag-iisip, at kabilang sa Philippine Bar, at hindi naging mga kandidato sa ano mang katungkulang halal sa sinundang nakalipas na halalan.  Ang Ombudsman ay kinakailangang naging isang hukom o nag-praktis bilang abogado sa Pilipinas sa loob ng sampung taon o mahigit pa.

Sa panahon ng kanilang panunungkulan, sila ay dapat sumailalim ng mga diskwalipikasyon at mga pagbabawal na tulad ng itinatadhana sa Sekyon 2, Artikulo XI-A ng Konstitusyong ito.

Seksyon 9

Ang Ombudsman at ang kanyang mga Depyuti ay dapat hirangin ng Pangulo mula sa talaan ng anim man lamang na pagpipilian na inihanda ng Judicial and Bar Council, at mula sa talaan ng tatlong pagpipilian para sa bawat bakante pagkaraan niyon.  Hindi dapat kailanganin sa mga paghirang na iyon ang ano mang kumpirmasyon.  Ang lahat ng mga bakante ay dapat punan sa loob ng tatlong buwan matapos mabakante ang mga iyon.

Seksyon 10

Ang Ombudsman at ang kanyang mga Depyuti ay dapat magtaglay ng ranggo ng Tagapangulo at mga Kagawad ng mga Komisyong Konstitusyonal, ayon sa pagkakasunudsunod, at sila ay dapat tumanggap ng katulad na sahod, na hindi dapat bawasan sa panahon ng kanilang panunungkulan.

Seksyon 11

Ang Ombudsman at ang kanyang mga Deputy ay dapat manungkulan sa taning na pitong taon na di na muling mahihirang.  Sila ay hindi dapat maging marapat kumandidato sa ano mang katungkulan sa halalang kagyat na susunod sa pagtatapos ng kanilang panunungkulan.

Seksyon 12

Ang Ombudsman at ang kanyang mga Depyuti, bilang mga tagapagsanggalang ng taong-bayan, ay dapat kumilos nang daglian sa mga sumbong na iniharap sa ano mang anyo o paraan, laban sa mga pinuno o kawaning pambayan ng pamahalaan, o ng ano mang bahagi, sangay o kasangkapan niyon, kasama ang mga korporasyong ari o kontrolado ng pamahalaan, at sa mga angkop na kaso ay dapat ipabatid sa mga maysumbong ang isinagawang aksyon at ang mga resulta niyon.

Seksyon 13

Dapat magkaroon ang Tanggapan ng Ombudsman ng sumusunod na mga kapangyarihan, mga gawain at mga tungkulin:

  1. Magsiyasat sa kusa nito o sa sumbong ng sino mang tao, ng ano mang gawa o pagkukulang ng sino mang opisyal, kawani, tanggapan, o sangay pambayan kapag ang gayong kagagawan o pagkukulang ay lumilitaw na ilegal, di makatarungan, di nararapat, o di episyente.
  2. Mag-atas, batay sa sumbong o sa sariling kusa nito, sa sino mang opisyal pambayan o kawani ng pamahalaan, o ng alin mang bahagi, sangay o kasangkapan niyon, at maging ng alin mang korporasyong ari o kontrolado ng pamahalaan na may mga orihinal na karta, na tuparin at madaliin ang ano mang kilos o tungkulin na hinihingi sa kanya ng batas, o pigilin, hadlangan, at iwasto ang ano mang pagmamalabis o di nararapat sa pagtupad ng mga tungkulin.
  3. Mag-atas sa kinauukulang pinuno na magsagawa ng nararapat na hakbang laban sa isang nagkasalang opisyal o kawaning pambayan, at magtagubilin ng kanyang pagtitiwalag, pagsuspindi, pagbaba ng katungkulan, pagmumulta, mahigpit na pangangaral, o pag-uusig, at tiyakin ang pagtalima sa ipinag-utos.
  4. Sa alin mang nararapat na kaso at sa ilalaim ng mga katakdaan na maaaring itadhana ng batas, mag-atas sa kinauukulang pinuno na bigyan ito ng mga sipi ng mga dokumento tungkol sa mga kontrata o mga transaksyon na pinasok ng kanyang tanggapan na may kinalaman sa pagbabayad o paggamit ng mga pondo o mga ariariang pambayan, at mag-ulat sa Komisyon sa Awdit ng ano mang katiwalian upang magawan ng karampatang hakbang.
  5. Humiling sa alin mang sangay ng pamahalaan ng kinakailangang tulong at impormasyon sa pagtupad ng mga pananagutan nito, at magsuri, kung kinakailangan, ng nauukol na mga record at mga dokumento.
  6. Magpahayag ng mga bagay-bagay na saklaw ng pagsisiyasat nito kung hinihingi ng mga pangyayari at taglay ang nararapat na pag-iingat.
  7. Alamin ang mga dahilan ng di kahusayan, red tape, masamang pamamahala, pandaraya, at katiwalian sa pamahalaan at magrekomenda ukol sa pag-aalis ng mga ito at pagsunod sa matataas na mga pamantayan ng kagandahang-asal at kahusayan.
  8. Maglagda ng mga tuntunin ng pamamaraan nito at gumanap ng iba pang mga kapangyarihan o tumupad ng mga gawain o mga tungkulin na maaaring itadhana ng batas.

Learn this Filipino word:

bálikatin